5 Δεκ 2015

Οι περιπέτειες της Αργεντινής

Έχουν «δημευθεί» ξανά, με διάφορους τρόπους, οι αποταμιεύσεις των ιδιωτών – όπως με ένα καταναγκαστικό ομόλογο, το οποίο υιοθετήθηκε για πρώτη φορά από τη δημοκρατική κυβέρνηση που διαδέχθηκε το 1983 τη δικτατορία.

Η χώρα δεν μπορεί να συνέλθει ακόμη από τη χρεοκοπία του 2001 – κάτι που ασφαλώς δεν θα συνέβαινε, εάν δεν είχε προηγηθεί η λεηλασία της από το ΔΝΤ, όπως δυστυχώς προβλέπεται ότι θα συμβεί και με την Ελλάδα. Τα βασικότερα της προβλήματα είναι σήμερα η υψηλή ανεργία, ο πληθωρισμός, η φτώχεια μεγάλων μερίδων του πληθυσμού, η ραγδαία υποτίμηση του νομίσματος της, καθώς επίσης η ολοκληρωτική σχεδόν απώλεια των συναλλαγματικών της αποθεμάτων – ενώ οι ελπίδες της έχουν επικεντρωθεί πλέον στην καινούργια κυβέρνηση.

Αρκετοί βέβαια θλίβονται από το γεγονός ότι μία αριστερή πολιτικός, η οποία φαινόταν πως θα επιλύσει τα προβλήματα των φτωχών της χώρας της, έχοντας το υποσχεθεί, έχασε τις εκλογές – φοβούμενοι πως ολόκληρη η Λατινική Αμερική πλέον θα μετακινηθεί προς τα δεξιά, κινδυνεύοντας να εμφανιστούν ξανά δικτατορικά καθεστώτα.

Άλλοι, συγκρίνοντας τη χώρα με τη Βενεζουέλα, η οποία οδηγήθηκε στο χάος από τη νέα της κυβέρνηση κινδυνεύοντας ανά πάσα στιγμή να χρεοκοπήσει ανεξέλεγκτα (άρθρο), έχουν ήδη τρομοκρατηθεί – πολύ περισσότερο αφού ο «Ισολογισμός» που άφησε η κυρία Kirchner είναι απολύτως καταστροφικός.

Μεταξύ πολλών άλλων, ο προστατευτισμός έχει ενισχυθεί, η χώρα αδυνατεί να δανεισθεί από τις αγορές, τα συνταξιοδοτικά ταμεία έχουν λεηλατηθεί, ενώ η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό – αν και το μεγαλύτερο πρόβλημα της είναι ο υπερπληθωρισμός, τον οποίο δεν μπόρεσε σχεδόν ποτέ να αποφύγει, στην πρόσφατη ιστορία της (γράφημα).

Περαιτέρω, η κυβέρνηση της χώρας είχε απαγορεύσει τα τελευταία χρόνια στα ερευνητικά ινστιτούτα να δημοσιεύουν τα ποσοστά του πληθωρισμού, τα οποία διαφέρουν από την εκάστοτε επίσημη εκδοχή – η οποία δηλώνεται πολύ χαμηλότερη, από το 30% που υπολογίζεται εκ μέρους τους. Πρόκειται ασφαλώς για ένα ποσοστό, ικανό να προκαλέσει τεράστιες ζημίες στην οικονομία, είτε αποσιωπείται, είτε όχι – γεγονός που πιθανολογούμε ότι, δύσκολα θα αλλάξει η νέα κυβέρνηση.

Η βασική αιτία των προβλημάτων της χώρας είναι πάντως η πολύ κακή οργάνωση των δημοσίων οικονομικών της – αφού παράγει ετήσια εξαιρετικά υψηλά ελλείμματα στον προϋπολογισμό (περί το 7% του ΑΕΠ το 2015), τα οποία οφείλονται κυρίως στο μεγάλο αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, συγκριτικά με το σύνολο των απασχολουμένων. Αυτό συμβαίνει κυρίως στις επαρχίες της, τις οποίες στηρίζει το κράτος όταν αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα – κάτι που δυστυχώς παρατηρείται πολύ συχνά.

Συνεχίζοντας, μετά το τέλος του υπερπληθωρισμού το 1991, μέσω της σύνδεσης του νομίσματος της με το δολάριο (πηγή), φαινόταν πως οι δημοσιονομικές δυσχέρειες της Αργεντινής είχαν ξεπερασθεί – αν και μεσολάβησαν ευρείες ιδιωτικοποιήσεις, μέσω των οποίων λύθηκε ουσιαστικά το πρόβλημα, προφανώς σε βραχυπρόθεσμη βάση.

Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από τη χρεοκοπία της (ανάλυση), η οποία την έχει έκτοτε φέρει σε μεγάλες αντιθέσεις με τους δανειστές της – με τελευταία τη δικαστική περιπέτεια που έχει περιγραφεί σε άρθρο μας, την οποία ουσιαστικά αντιμετώπισε με την άρνηση της πληρωμής των χρεών της.

Αυτό σημαίνει όμως ότι, θα συνεχίσει να μην μπορεί να χρηματοδοτείται από τις αγορές, οπότε είναι υποχρεωμένη να εξυπηρετεί τα ελλείμματα της μέσω της εκτύπωσης νέων χρημάτων – τα οποία μειώνουν συνεχώς την ισοτιμία του νομίσματος της, εξανεμίζοντας ουσιαστικά τις αποταμιεύσεις των Πολιτών της (κάτι που άλλωστε συνέβαινε τη δεκαετία του 1970, όπως και αυτήν του 1980). Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η διόγκωση του Ισολογισμού της κεντρικής της τράπεζας, μετά το 2012 – η οποία είναι εντυπωσιακή.


Συνεχίζοντας, το πρόβλημα με τα αμερικανικά κερδοσκοπικά κεφάλαια δεν έχει ακόμη διευθετηθεί – ενώ έγιναν μεγάλες προσπάθειες να μην αναφερθεί, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Η καινούργια κυβέρνηση όμως πρέπει να βρει άμεσα μία λύση, σημειώνοντας πως έχουν δημευθεί με διάφορους τρόπους περιουσιακά στοιχεία του ιδιωτικού τομέα της χώρας – όπως, για παράδειγμα, με ένα «καταναγκαστικό ομόλογο», το οποίο υιοθετήθηκε για πρώτη φορά από τη δημοκρατική κυβέρνηση που διαδέχθηκε τη δικτατορία.

Ανάλογες αναφορές τέτοιου είδους υποχρεωτικών ομολόγων έχουν γίνει επίσης από τη νέα ελληνική κυβέρνηση, ενδεχομένως μέσω της δέσμευσης τραπεζικών καταθέσεων – κάτι που ελπίζουμε να μην συμβεί, αφού έτσι θα ληστεύονταν οι Έλληνες καταθέτες, όπως προηγουμένως το δημόσιο και οι μικρομέτοχοι, θύματα του σκανδάλου των σκανδάλων (άρθρο).

Ο νέος ηγέτης της Αργεντινής πάντως έχει υποσχεθεί, μεταξύ άλλων, το άνοιγμα της εγχώριας αγοράς, την κατάργηση της φορολόγησης των εξαγωγών, την απελευθέρωση της αγοράς συναλλάγματος, την καταπολέμηση της διαφθοράς (η οποία είναι εξαιρετικά μεγάλη), καθώς επίσης τη συμφωνία με τους δανειστές – διατηρώντας ανέπαφη την κοινωνική πολιτική της χώρας, μέσω της αύξησης του ρυθμού ανάπτυξης.

Το πώς θα εκπληρώσει τις υποσχέσεις του όμως είναι άγνωστο, ειδικά επειδή δεν έχει μία δική του πλειοψηφία στη Βουλή – κάτι που εγώ τουλάχιστον δεν πιστεύω, προβλέποντας πως η Αργεντινή δεν θα αποφύγει μία ακόμη κατάρρευση στην ιστορία της. Δυστυχώς το ίδιο θεωρώ πως θα συμβεί και στην Ελλάδα – πολύ πιο γρήγορα ίσως, αφού η ελληνική κυβέρνηση έχει χάσει εντελώς τον έλεγχο.

Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)
Διαμόρφωση : Α.Τ.